Những thực phẩm có lợi và hại cho giấc ngủ

Giấc ngủ của con người phản ánh sức khỏe tinh thần của họ, nếu ngủ đúng giờ, đủ giấc, con người sẽ có đủ năng lượng cho các hoạt động vào ngày hôm sau. Nếu một thân khỏe mạnh sẽ cần ít nhất 8 tiếng ngủ mỗi ngày. Có một số loại thực phẩm bạn ăn ảnh hưởng tới việc bạn có dễ dàng đi vào giấc ngủ hay trằn trọc cả đêm chẳng thể ngủ được.

Thực phẩm giàu tryptophan giúp ngủ ngon

Một trong những loại thực phẩm giúp cho con người dễ đi vào giấc ngủ nhất là sữa. Các nhà khoa học đã chứng minh rằng các thực phẩm giàu tryptophan giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ. Nó bao gồm sữa, hạt, chuối, mật ong, trứng.

Thực phẩm carbohydrate

Nếu muốn có một đêm ngon giấc mà không quá đói hãy thử các thực phẩm giàu carbohydrate, cộng thêm việc bổ sung thực phẩm từ tryptophan. một đôi món ăn nhẹ hoàn hảo vào buổi đêm có thể giúp cho giấc ngủ của bạn như một bát ngũ cốc và sữa, sữa chua và bánh quy giòn, hoặc bánh mì và pho mát.

Ăn nhẹ trước khi đi ngủ

Nếu bạn phải đương đầu với chứng mất ngủ, thì hãy đừng quên đi ngủ với một cái dạ dày rỗng, bạn có thể ăn một tí thức ăn nhẹ, điều này có thể giúp bạn đi vào giấc ngủ một cách nhẹ nhàng hơn. Tuy nhiên một bữa ăn nhẹ hoàn toàn khác với một bữa ăn nhiều chất, nó sẽ gây cản ngăn cho hệ tiêu hóa của bạn, bắt chúng phải làm việc suốt đêm, điều này cũng đồng nghĩa với việc giấc ngủ sẽ càng trở nên xa xỉ.

Tuyệt đối không ăn burger và khoai tây chiên

Một nghiên cứu cho thấy rằng những người ngay ăn các loại thực phẩm nhiều chất béo không chỉ tăng cân, họ thường phải qua một sự ngắt quãng của chu kỳ giấc ngủ. Một bữa ăn nhiều năng lượng như burger hay khoai tây chiên có thể khiến bạn phải mất cả đêm với việc tiêu hóa chỗ thực phẩm đó.

Tránh xa caffeine nếu muốn ngủ ngon

Một tách cà phê vào buổi tối chính là thủ phạm làm đứt quãng giấc ngủ của bạn. Dù chỉ 1 chút caffeine trước khi đi ngủ cũng đủ gây rối loạn giấc ngủ. Tuy nhiên nhiều người quan niệm rằng chỉ có cà phê mới chứa caffein, điều này hoàn toàn sai trái. Có một số thực phẩm cũng chứa caffeine như trong chocolate, cola, trà và kể cả cà phê có nhãn là không chứa caffein. Muốn có giấc ngủ tốt hơn, ngừng hay các thực phẩm có chứa caffeine, loại chúng ra khỏi chế độ ăn uống của bạn 4-6 giờ trước khi đi ngủ.

Thuốc có thể chứa caffeine

Có một số loại thuốc bán không cần kê đơn hoặc kể cả thuốc có kê đơn đều có chứa caffeine, chả hạn như thuốc giảm đau, thuốc giảm cân, thuốc lợi tiểu và thuốc cảm. Thậm chí có những thuốc có thể gây mất ngủ nhiều hoặc hàm lượng caffein nhiều hơn một tách cà phê. Nên những người hay mất ngủ cần rà nhãn thuốc cẩn thận hoặc tư vấn bác sĩ, để xem có thuốc chữa bệnh có cản trở giấc ngủ hoặc gây mất ngủ hay không.

Không nên uống rượu để dễ ngủ

Rượu là thức uống có thể giúp con người ngủ nhanh hơn. Với những người say rượu, họ thường dễ ngủ “không biết tới thế giới xung quanh”. Nhưng nó cũng có “tác dụng phụ”, ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ. Đó là rượu khiến bạn có thể thức dậy nhiều hơn, gặp cảm giác đau đầu, vã mồ hôi và cả những cơn ác mộng. Nếu có lề thói uống rượu trước khi ngủ, cần bỏ hoặc giảm dần để có giấc ngủ ngon, có thể pha loãng với nước. Tốt nhất, để có giấc ngủ hoàn hảo, không nên uống rượu 4-6 giờ trước khi đi ngủ.

Thực phẩm nhiều năng lượng và thực phẩm cay

Khi đi ngủ với một cái bao tử no kềng có thể làm cho bạn khó chịu, vì khi ngủ hệ thống tiêu hóa của bạn hoạt động chậm lại. Tốt nhất nên chấm dứt bữa ăn giàu dưỡng chất ít nhất 4 giờ trước khi đi ngủ. Nếu ăn thực phẩm cay trước khi ngủ còn dẫn đến chứng ợ hơi, rất khó chịu.

Tránh xa thực phẩm giàu protein trước khi ngủ

Protein là phần cần yếu để cung cấp năng lượng trong các món ăn của bạn vào ban ngày nhưng đây không phải là một chọn lọc tốt cho một bữa ăn nhẹ trước khi đi ngủ. do vậy thay vì ăn các bữa ăn nhẹ giàu protein trước khi đi ngủ hãy chọn một ly sữa ấm hoặc một số thực phẩm carbs thân thiện với giấc ngủ như bánh quy giòn.

Cắt giảm uống nước sau 20 giờ

Việc bù nước cho thân rất quan trọng, nhưng điều này bạn có thể làm trong cả ngày. Với những người thẳng tắp mất ngủ, việc hạn chế uống nước từ 20 giờ là rất cần thiết. Bạn sẽ không bị ngắt quãng giấc ngủ bởi những việc như đi vệ sinh vào ban đêm.

Không nên hút thuốc khi mất ngủ

Nicotine là một chất kích thích, cũng rưa rứa như caffeine. Nhiều người có lề thói khi khó đi vào giấc ngủ hoặc tỉnh dậy giữa đêm thường hút một điếu thuốc để thư giãn, nhưng hầu hết các trường hợp như vậy càng khó ngủ hơn. Nếu muốn ngủ ngon, cần tránh tuyệt đối hút thuốc hoàn toàn vào bất cứ giờ nào đi ngủ.

Mai Hoàng

( theo WebMD )

Cây mỏ quạ trị khứ phong, hoạt huyết

Bộ phận dùng làm thuốc là lá, rễ (xuyên phá thạch).

Về thành phần hóa học, vỏ và gỗ cây mỏ quạ có cudraniaxanthon, butyrospermol acetat, kaempferol, aromadendrin, populnin, quercetin, taxifolin; lá chứa flavonoid.

Theo Đông y, rễ mỏ quạ có vị đắng tê, tính hơi mát; vào kinh phế; tác dụng khứ phong, hoạt huyết phá ứ, làm mát phổi, giãn gân; chữa ho, ứ tích lâu năm, bế kinh, đòn đánh bị thương, thấp khớp. Lá mỏ quạ chữa vết thương phần mềm. Liều dùng: 60 - 100g. Dùng tươi tăng liều lượng.

Rễ cây mỏ quạ trị đau lưng do phong thấp, tay chân nhức mỏi.

Một số bài thuốc có mỏ quạ:

Trừ phong, giảm đau:

Bài 1: rễ mỏ quạ 250g tẩm rượu sao. Sắc uống. Chữa đau lưng do tê thấp, chân tay nhức mỏi.

Bài 2: rễ mỏ quạ 20g, binh lang 20g, thảo quả 20g. Sắc uống. Chữa kinh giản, lên cơn hàng ngày hay cách 3 - 4 ngày.

Bài 3: vỏ rễ mỏ quạ lượng vừa đủ giã nát, đắp vào chỗ đau. Chữa mụn nhọt sưng đau.

Mát phổi, chữa ho. Dùng khi lao phổi, ho ra máu, sốt hâm hấp.

Bài 1: rễ mỏ quạ 63g, bách bộ 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần. Chữa lao phổi, ho, sốt, đờm vàng.

Bài 2: rễ mỏ quạ 63g cạo bỏ vỏ thô ở ngoài, thái lát, sao xém. Sắc lấy nước, thêm ít đường để uống. Ngày uống 3 lần. Chữa ho ra máu do nóng ở phổi (phế nhiệt).

Bài 3: rễ mỏ quạ 40g, dây rung rúc 30g, bách bộ 20g, hoàng liên ô rô 20g. Sắc uống. Chữa lao phổi, ho ra máu, khạc ra đờm lẫn máu.

Chữa vết thương phần mềm: Lá mỏ quạ tươi, lá bòng bong tươi liều lượng bằng nhau giã đắp, rửa thay băng hàng ngày. Sau 3 ngày, thêm cây hàn the, liều lượng bằng nhau, giã đắp và thay băng hàng ngày để nhanh lên da non. Sau 2 - 3 lần, dùng phấn cây cau (sao khô) 20g, phấn cây chè (sao khô) 16g, bồ hóng 8g, phèn phi 4g, nghiền bột, rắc lên vết thương cho đóng vảy và róc thì thôi.

ỉ eo: Không dùng cho nữ giới có thai.

danh y Thảo Nguyên

Hoa hậu H'Hen Niê mặc jumpsuit xuyên thấu: Sự chú ý của dân tình lại va ngay vào miếng lót ngực to lù lù

đã trong thời đoạn nước rút để tìm ra người đẹp xứng đáng với ngôi vị cao nhất, kế nhiệm Hoa hậu H'Hen Niê. Trong khi các thí sinh vẫn đang cố gắng không ngừng nghỉ thì đương kim Hoa hậu H'Hen Niê và ban tổ chức cuộc thi chính thức ban bố vương miện Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2019, ai sẽ là chủ nhân của chiếc vương miện danh giá này, chỉ vài ngày nữa thôi là có câu trả lời thích đáng.

Xuất ngày nay sự kiện công bố vương miện của Hoa hậu hoàn cầu 2019, Hoa hậu H'Hen Niê khoe dáng trong một thiết kế jumpsuit xuyên thấu ôm sát tôn trọn thân hình vệ nữ với những đường cong nuột của mình. Thiết kế là một sáng tạo của NTK Nguyễn Đạt.

Những thiết kế jumpsuit ôm sát, nhất là vải xuyên thấu gợi cảm thế này rất dễ khiến người mặc lâm vào tình huống khó xử. Rất nhiều người đẹp Vbiz đã phải "đỏ mặt" trước những pha lộ vùng mẫn cảm lúc nào không hay. Cũng may, NTK đã may thêm một lớp lót nude bên trong nên nhìn tưởng là xuyên thấu hóa ra lại kín từ đầu đến chân.

Nhờ vậy mà Hoa hậu H'Hen Niê thêm tự tín, an tâm với hình ảnh của mình.

Nhưng nàng Hậu vẫn rất cẩn thận trong từng cử chỉ để không gặp phải những sự cố mẫn cảm khi mặc bộ jumpsuit gợi cảm này.

Thế nhưng dù cẩn thận hay tinh ý thế nào thì nàng Hậu của chúng ta vẫn mắc lỗi y phục. Cứ tưởng "thoát kiếp" hở dưới mẫn cảm - vấn đề thẳng tuột gặp phải khi diện những thiết kế quần ôm sát, thế nhưng H'Hen Niê lại chọn ngay miếng lót ngực quá to và dày và dù giấu thế nào thì nó cũng lộ rõ qua lớp vải xuyên thấu này.

Miếng lót ngực to tròn lộ rõ qua lớp vải xuyên thấu gợi cảm của bộ jumpsuit này....

...góc chụp nào thì H'Hen Niê cũng để lộ miếng lót bởi nó quá to và dày, lớp vải xuyên thấu mong manh chẳng thể nào che đậy được.

chẳng những thế phần quần cũng khiến cho cô suýt nữa lộ vùng nhạy cảm.

HH H'Hen Niê vấp ngay vết xe đổ của Angela Phương Trinh cách đây có mấy ngày. Angela Phương Trinh cũng diện một bộ đầm xuyên thấu lộng lẫy kiêu sa, được ví von như nữ hoàng thảm đỏ ấy thế mà chỉ vì miếng lót ngực thô kệch mà tổng thể kém sang hẳn đi vài phần.

Thay vì ngắm xinh đẹp kiêu sa, thì mọi sự chú ý lại đổ dồn về miếng lót ngực thù lù qua lớp vải xuyên thấu.

Học theo phương pháp massage của người Nhật để khuôn mặt thon gọn, da dẻ mịn màng

Một trong những thủ thuật của người Nhật chính là siêng năng massage mỗi tối vì điều này vừa giúp kích thích tuần hoàn màu, da dẻ hồng hào căng mịn song song còn giúp gương mặt thon gọn đáng kể. Học theo thủ thuật này, nàng blogger Trung Quốc dưới đây cũng thử đều đặn massage mỗi tối và nhận thấy khuân mặt thon gọn hơn đáng kể, da dẻ hồng hào. Vậy chúng ta hãy cùng xem cô nàng đã thực hành như thế nào.

Bước 1: Massage lên vùng huyệt dưới tai

Bước trước hết mà chuyên gia người Nhật chỉ dẫn chính là massage lên vùng huyệt dưới tai. Bước này sẽ giúp kích thích lưu thông máu, có tác dụng giúp giảm phù nề, khiến gương mặt thon gọn.

Khi thực hiện, bạn dùng ngón trỏ và ngón cái kéo nhẹ phần da ở dưới tai, bóp nhẹ, rồi lại thả ra. thực hiện liên tiếp ở cả 2 bên, mỗi bên trong khoảng 1 phút rưỡi.

Bước 2: Tác động lên phần huyệt phía trên tai

rưa rứa như phần da phía dưới tai, với phần phía trên tai, bạn cũng véo nhẹ để tác động lên vùng huyệt này. Phần da ở đây khá mỏng và khó kéo nhưng chuyên gia khuyên bạn nên cầm cố ấn mạnh nhất có thể, cảm giác có thể hơi đau và căng da một tẹo. Bạn thực hành 1 phút cho mỗi bên.

Bước 3: Massage phần xương gò má

Phần xương gò má cũng là nơi định hình gương mặt khiến tổng thể trông khá to. Với phần này, bạn cùng lòng bàn tay ấn nhẹ lên xương gò má trong khoảng 1 phút đến khi cảm thấy đau.

Những đứa trẻ sớm thành người lớn

Đưa con trai 8 tuổi đến BV. Nhi Đồng 2 (TP.HCM), người mẹ nhà ở quận 1, TP.HCM ngại ngùng khi đứa con mọc lông vùng kín và giọng nói ồm ồm. Vài phút sau, một người mẹ khác đưa con gái 9 tuổi đến nhờ BS khám bởi con mình đã 2 lần có kinh nguyệt khiến cả nhà phát hoảng. Phụ huynh hoang mang lo lắng, thế nhưng theo các BS, hiện tượng dậy thì sớm như trên ngày nay đã không còn xa lạ.

18 tháng tuổi đã dậy thì

Khoa Thận nội tiết BV. Nhi đồng 1 TP.HCM từng kết nạp một bé gái 18 tháng tuổi được mẹ đưa đến khám trong tình trạng chảy máu âm đạo. Theo lời kể của người mẹ, khi thấy bé bị chảy máu âm đạo, lo âu con bị xâm hại nên chị đã đưa, đi khám ở rất nhiều cơ sở y tế. Tuy nhiên qua thăm khám và làm các xét nghiệm cận lâm sàng, các BS BV. Nhi đồng 1 đã phát hiện bé dậy thì sớm không rõ nguyên nhân. Bé sau đó được điều trị bằng thuốc ức chế cạnh tranh nhằm giảm sự tăng trưởng của hormone sinh dục nữ và sẽ ngưng điều trị khi bé bước vào độ tuổi dậy thì thực sự.

Một trường hợp khác, bé trai 3 tuổi bị vỡ giọng, có giọng nói ồm ồm giống người lớn. Các BS phát hiện căn nguyên khiến bé dậy thì sớm là do có khối u vùng hạ đồi (não) kích thích trục hạ đồi tuyến yên, tuyến sinh dục hoạt động. Bé được phẫu thuật lấy khối u và điều chỉnh hormone để đưa bé về đúng tuổi.

Theo BS. Huỳnh Thoại Loan, Trưởng khoa Thận - Nội tiết BV. Nhi đồng 1 TP.HCM, số lượng trẻ bị dậy thì sớm có chiều hướng gia tăng. BV hiện điều trị cho hơn 100 bé mắc hội chứng dậy thì sớm. Hầu hết các bé gái được người nhà đưa đi khám dậy thì sớm khi ngực phát triển, trong đó 20% - 25% có kinh nguyệt sớm. Riêng các bé trai được đưa đi khám vì dương vật quá phát triển, có 50% vỡ giọng sớm.

Về mặt y khoa, để xác định trẻ có dậy thì sớm hay không, ngoài nhân tố đặc điểm sinh dục thứ phát thì phải phụ thuộc vào kết quả khám lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng như: đánh giá nội tiết tố của bé, tuổi xương, bảng đánh giá vòng ngực tùy theo độ tuổi ở bé gái, thể tích tinh hoàn ở bé trai…

Tăng đột biến

Tại BV. Nhi đồng 2, hiện các BS đang quản lý khoảng 500 trẻ dậy thì sớm, trong đó có khoảng 400 trẻ dậy thì sớm trung ương đang được điều trị. giả dụ những năm trước, mỗi tháng BV tiếp nhận khoảng 5 bệnh nhân mới có chỉ định điều trị, thì trong 10/2019, BV đã có thêm gần 100 ca bệnh mới khiến số lượng bệnh nhân cộng dồn hàng năm tăng đột biến, gây khó khăn cho công tác điều trị, kế hoạch dự trù thuốc cho cả năm.

BS.CKII. Hoàng Ngọc Quý, Trưởng khoa Thận - Nội tiết, BV. Nhi đồng 2 cho biết, hiện tượng dậy thì sớm trẻ em ngày một phổ thông và được sự quan tâm của ba má và từng lớp là nhờ các phương tiện thông báo đại chúng, qua báo, đài, internet...

Theo BS. Quý, dậy thìa là quá trình phát triển thế tất của con người. Tuy nhiên, nếu trẻ dậy thì sớm quá sẽ có những tác động, ảnh hưởng ít nhiều đến tâm lý và thể chất của trẻ và gia đình. chừng độ ảnh hưởng tùy thuộc vào tuổi phát khởi dậy thì, Mức độ phát triển các cơ quan sinh dục thứ phát (kích tấc, kinh nguyệt…), tùy điều kiện hoàn cảnh kinh tế, từng lớp, môi trường sống của trẻ và gia đình... Bé gái dậy thì sớm dễ bị lạm dụng tình dục do trẻ chưa có khả năng nhận thức những hành vi lạm dụng và tự bảo vệ mình.

Tuổi khởi phát dậy thì có xu hướng ngày một sớm so với đời ông bà, bố mẹ trước đây. Được xem là dậy thì sớm nếu xuất hiện đặc tính sinh dục thứ phát (vú, huyết trắng, kinh nguyệt, lông mu, lông nách, dịch hoàn, dương vật…) trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai.

Từ lúc xuất hiện triệu chứng dậy thì cho đến lúc các đặc tính sinh dục thứ phát hiện diện đầy đủ, ở nữ là 10,5 - 11 tuổi, ở nam là 11,5 - 12 tuổi. Dậy thì sớm thường gặp ở bé gái hơn bé trai, gấp 5 lần và thường gặp ở thành thị hơn nông thôn.

Các nhóm dậy thì sớm

Dậy thì sớm trung ương:

Do sự bài xuất quá mức hormone sinh dục từ trên não (hạ đồi - tuyến yên). Đây là nhóm thường gặp nhất. nguyên do dậy thì sớm của nhóm này đa số lại là vô căn (nhất là bé gái), tức là không có nguyên cớ thực thể gây ra dậy thì sớm. Nhóm này được điều trị bằng hormone nhân tạo điều chỉnh nhiều quá trình trong cơ thể để cơ thể tự sinh sản một số hormone khăng khăng, các hormone này là duyên do dẫn đến ngưng sản xuất chất trợ thì để ngăn sự phát triển nhanh các cơ quan sinh dục thứ phát.

Dậy thì sớm ngoại vi:

Dạng này ít phổ quát hơn so với dậy thì sớm trung ương. Thường liên tưởng đến bướu buồng trứng, dịch hoàn, thượng thận…

Dậy thì sớm không hoàn toàn:

Phát triển sớm, trật, một đặc tính sinh dục thứ phát (tăng sinh tuyến vú đơn độc). Dậy thì đến sớm do các đặc tính sinh dục thứ lên đường hiện và phát triển trơ khấc, 90% không có những lý do đặc biệt và xảy ra chủ yếu ở trẻ nít gái. Đây là biến thể của dậy thì bình thường. căn do được giả thiết do: béo phì và bít tất tay; do dinh dưỡng không cân đối, yếu tố di truyền, nguyên tố môi trường và rối loạn nội tiết.

Hậu quả

Theo các BS của trọng điểm Truyền thông và Giáo dục sức khỏe TP.HCM, dậy thì sớm ảnh hưởng về tâm lý: trẻ dậy thì sớm có những dấu hiệu phát triển sinh lý khác biệt so với những trẻ cùng lứa tuổi, dễ làm cho trẻ có tâm lý ngại ngùng, tự ti.

Chiều cao hạn chế: dậy thì sớm làm quá trình phát triển xương tăng nhanh, làm cho đầu xương đóng khép sớm, rút ngắn thời kỳ sinh trưởng, từ đó ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ khi trưởng thành.

Ham muốn tình dục trước tuổi: sự phát triển tâm lý dậy thì quá sớm dẫn đến nghĩ suy nông nổi, khả năng tự khống chế xúc cảm kém nên khó tránh khỏi những cạm bẫy từng lớp, từ đó dẫn đến mang thai hoặc các bệnh lây truyền qua đường dục tình.

Hội chứng buồng trứng đa nang: chu kỳ kinh nguyệt trước 8 tuổi dễ có nguy cơ rối loạn nội tiết tố gây buồng trứng đa nang.

hồ hết các bé gái được người nhà đưa đi khám dậy thì sớm khi ngực phát triển

Chẩn đoán cận lâm sàng

Nếu nghi trẻ dậy thì sớm, cần đến khám BS chuyên khoa nội tiết ở trẻ nít (nội tiết nhi khoa). Để chẩn đoán xác định cần làm một số chẩn đoán cận lâm sàng:

Chụp X - quang bàn tay và cổ tay: để xác định sự phát triển của xương, từ đó biết được quá trình dậy thì ở trẻ.

Xét nghiệm máu trước và sau tiêm hormone Gn-RH (kích thích thùy trước tuyến yên tiết ra LH, FSH, là những nội tiết tố cấp thiết cho dậy thì, sản xuất):

Đối với dậy thì sớm Trung tâm: sau tiêm, nồng độ hormone LH và FSH tăng.

Đối với dậy thì sớm ngoại vi: sau tiêm, nồng độ hormone LH và FSH không thay đổi.

Chụp cộng hưởng từ (MRI): để rà sự bất thường của não.

Siêu âm vùng chậu: để rà soát u nang buồng trứng...

Điều trị

Không phải toàn bộ các trường hợp dậy thì sớm trung ương đều cần điều trị; chỉ có chỉ định điều trị khi dậy thì tiến triển nhanh và/hoặc rối loạn tâm lý từng lớp đáng kể. Quyết định điều trị còn tùy thuộc vào tuổi, tốc độ tiến triển dậy thì, tốc độ phát triển chiều cao và ước lượng chiều cao chung cuộc.

Vì phần nhiều duyên do dậy thì sớm ở bé gái là nguyên do trung ương và vô căn, nên không ít trường hợp chính gia đình quyết định không can thiệp điều trị (sau khi được thầy thuốc tham mưu đầy đủ), muốn để trẻ phát triển (thiên nhiên) mà không có sự can thiệp bằng thuốc từ bên ngoài đưa vào thân thể (thuần tuý là bác mẹ chỉ muốn biết thân thể con họ có bị (bệnh) hay không), không có nhu cầu làm chậm quá trình dậy thì sớm của trẻ.

Chỉ định điều trị dành cho dậy thì sớm trung ương ở trẻ nhỏ dưới 6 tuổi; điều trị dự phòng rối loạn tâm lý ở các trẻ (và cha mẹ) nhạy cảm. Cân nhắc từng cá thể: tốc độ dậy thì, tâm lý trẻ, hoàn cảnh kinh tế, tầng lớp…

Việc điều trị làm chậm lại tốc độ tăng trưởng, tốc độ dậy thì và chậm quá trình phát triển sinh dục thứ phát.

Dậy thì là quá trình phát triển tất yếu của trẻ. Vì vậy mục đích điều trị dậy thì sớm trung ương thực chất là muốn làm chậm lại quá trình dậy thì, chờ cho “đủ tuổi” dậy thì cho “đúng quy trình”.

Trong quá trình điều trị, có không ít gia đình đã xin ngưng điều trị, vì trẻ và gia đình sau một thời gian được tư vấn và tìm hiểu, không còn lo lắng dậy thì sớm như lúc ban sơ, đã được sự đồng ý của BS cho ngưng điều trị. vì thế, trong quá trình điều trị vì lý do nào đó không điều trị đúng thì không nên quá lo âu vì hoàn toàn không ảnh hưởng quá trình điều trị trước đó và tiếp theo sau này.

Lời khuyên của thầy thuốc

Để ngăn dậy thì sớm, trẻ cần tập thể dục thẳng, hơn 30 phút mỗi ngày. Nên thẳng tuột ngủ sớm và dậy sớm, ngủ nhiều hơn 8 giờ mỗi ngày. Không nên dành nhiều thời kì với thiết bị điện tử như tivi, điện thoại, máy tính.

Nên tham gia các hoạt động ngoại khóa như du lịch, cắm trại… Nên dành thời kì phơi nắng vào buổi sáng, ít nhất 30 phút mỗi ngày.

Chế độ dinh dưỡng cần tăng cường rau củ quả cho bữa ăn hàng ngày, bảo đảm lượng đạm đầy đủ, không nên ăn thực phẩm chế biến sẵn như đồ hộp, xúc xích, bơ… Hạn chế ăn nhiều đồ ngọt, đồ chiên rán, chứa nhiều chất béo khiến trẻ thừa dinh dưỡng, dễ bị béo phì.

để ý chọn lựa thực phẩm an toàn, tránh mua thực phẩm không uy tín, không rõ cội nguồn và các thực phẩm chứa chất tăng trưởng..

KIẾN TƯỜNG

Thảo quả, thuốc tốt cho tiêu hóa

Thảo quả là cây thân thảo, thuộc họ gừng, cao 2 - 3m, thân rễ mọc ngang. Hoa màu đỏ nhạt, mọc ở gốc. Quả chín có màu nâu. Cây mọc hoang và được trồng cốt tử ở các tỉnh Yên Bái, Lào Cai, Hà Giang, Tuyên Quang,… Dùng làm gia vị, chế bánh kẹo và là vị thuốc dùng trong Đông y.

Theo y học cựu truyền, thảo quả có vị cay, mùi thơm, tính ấm, có tác dụng trục hàn, trừ đờm, ấm bụng, tiêu tích, giúp ăn ngon miệng. Trong dân chúng, thảo quả cốt tử dùng để làm thuốc kích thích tiêu hóa, chữa mửa, bụng trướng đau, ho, sốt, ỉa chảy,…

Một số đơn thuốc thường dùng

- Trị đau bụng, đầy bụng do hàn thấp tích trệ: Thảo quả (nướng) 6g, hậu phác, hoắc hương đều 10g, thanh bì, bán hạ, thần khúc, mỗi vị 6g; cao lương khương 6g, đinh hương, cam thảo, mỗi vị 4g; sinh khương, đại táo 10g. Sắc uống ngày 1 thang. Dùng 3 - 5 ngày.

- Trị tiêu hóa rối loạn do ăn uống, không tiêu, vùng thượng vị đầy đau: Thảo quả (nướng) 6g, thương truật, hậu phác, trần bì, sinh khương, mỗi vị 10g; cam thảo 4g, đại táo 3 quả, sắc uống. Sắc uống ngày 1 thang. Dùng 3 - 5 ngày.

- Hỗ trợ điều trị ỉa chảy phân sống ở trẻ: Thảo quả 5g, gừng tươi 3g, gạo tẻ 30g, gia vị vừa đủ. Thảo quả, gừng tươi cho vào nồi thêm nước đun sôi kỹ, chắt lấy nước bỏ bã. Gạo xay nhỏ cho vào nồi, cho nước thuốc đun sôi quấy kỹ thành cháo, thêm gia vị trước khi ăn. Ăn ngày 2 lần vào lúc đói. Dùng 2 - 3 ngày.

- Chữa kém ăn, bụng đầy trướng: Thảo quả nướng chín 6g, thương truật 12g, hậu phác 12g, trần bì 12g, sinh khương 12g, đại táo 3 quả, cam thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang. Dùng 3 - 5 ngày.

- tương trợ điều trị suy nhược cơ thể, kém ăn, chậm tiêu: Gà trống 1 con khoảng 1kg, thảo quả 6g, riềng 6g, trần bì 3g, hồ tiêu 3g. Cách làm: Gà làm sạch, chặt miếng nhỏ; các vị thuốc cho vào túi vải xô. Cho tất cả vào nồi, thêm nước, gia vị, đun nhỏ lửa, hầm nhừ, chia 2 - 3 lần, ăn trong ngày. Tuần ăn 2 - 3 lần.

- Chữa hôi miệng: Thảo quả giã dập, ngậm nuốt dần. Có thể ứng dụng thẳng băng có tác dụng giảm hôi miệng rất tốt.

Bác sĩ Nguyễn Thị Nga